Gazetarja investigative Emma Brown, ka sjellë një realtitet mbi tëcilin shumë pak flitet dhe diskutohet në shoqërinë e sotme, ndërsa ka trajtuar me shifra , denoncime dhe fakte, një prej fenonemeve që po kthehet në temë kryesore jo vetëm në Amerikë po kudo në botë, dhunën dhe ngacmimet seksuale ndaj djemve dhe burrave.
Më poshtë gjeni artikullin e saj tëbotuar nëtëpërditshmen amerikane, kolosin mediatik Washington Post, të cilën e kemi përshtatur në shqip:
Nga Emma Brown
Të rrisësh një djalë ndonjëherë të duket sikur udhëton në një tokë të huaj. Kur linda vajzën time, tre vjet përpara lindjes së djalit, nuk kisha ide se si të bëhesha nënë. Por pas dekadave të lundrimit në jetën e një gruaje, unë e dija pa mëdyshje se çfarë dëshiroja për të: ta shihja veten të aftë për gjithçka, përtej kufijve të vjetër se kush duhet të jenë gratë dhe si duhet të lëvizin nëpër botë. Rruzulli tokësor mund të jetë i ashpër dhe qesharak dhe i dashur në të njëjtën kohë e sigurisht dhe sigurisht i rrumbullakët.
“Unë jam e fortë dhe e patrembur”, e mësova vajzën time të thoshte kur ishte 2 vjeçe, ndërsa ajo hezitonte në ambientin e lojërave ta citonte, me buzët e saj që dridheshin ndërsa mendonte të kalonte një urë me rrjetë litari të lidhur 10 metra mbi tokë. Nuk kishte asgjë të paramenduar në atë fjali të vogël. Sapo u shfaq në gjuhën time, duke zbuluar atë që doja të ishte dhe se si shpresoja se ajo do të mendonte për veten e saj.
Unë nuk kisha një devizë të tillë të fortë për djalin tim. Kujtimi i një djali fortë dhe të patrembur dukej i panevojshëm dhe ndoshta edhe kundërproduktiv, duke forcuar një stereotip në vend që ta zgjidhte atë. Çfarë mund t’i jepja për ta ndihmuar të shpërfillte pritjet e lodhura të djemve? Nuk kisha ide. Unë nuk dija si ta ndihmoja djalin tim ti rezistonte stresit dhe stereotipave të djalërisë, sepse nuk kisha luftuar kurrë me faktin se djemtë përballen me të tilla situata.
Por sigurisht që po. Djemtë mësojnë se ata supozohet të jenë të ashpër dhe të fortë dhe dominues seksualisht, sipas një studimi masiv të qëndrimeve gjinore midis fëmijëve nga 10 deri në 14 vjeç në Shtetet e Bashkuara dhe vendet në katër kontinentet e tjera. Vajzat mësojnë se supozohet të jenë tërheqëse dhe të nënshtruara, sipas studimit, të udhëhequr nga studiuesit në Universitetin Johns Hopkins.
Skenari global dëmton qartë vajzat, të cilat përballen me nivele joproporcionale të dhunës seksuale, për të mos përmendur rrezik më të madh të shtatzënisë së hershme dhe braktisjen e shkollës. Por Robert Blum, një mjek që ka studiuar adoleshentët për rreth 40 vjet dhe është një nga studiuesit e Johns Hopkins që drejton kërkimet shkencore, dëshiron që njerëzit të kuptojnë se kjo gjithashtu dëmton djemtë. “Historia për djemtë ende nuk është treguar dhe mendoj se është një histori me të vërtetë e rëndësishme”, më shpjegoi Blum. “Të dhënat tona sugjerojnë se miti se djemtë janë në avantazh dhe vajzat janë në disavantazh thjesht nuk është i vërtetë.”
Lëvizja për barazi gjinore shpesh është përqendruar në fuqizimin e vajzave. Por siç e sheh Blum, arritja e barazisë gjinore kërkon gjithashtu vëmendje për djemtë. Edhe ata duhet të dinë se nuk janë të kufizuar nga idetë se kush dhe si duhet të jenë.
Djemtë në krahasim me vajzat kanë propabilitet më të madh në rritjen e numrit të vdekjeve në dekadën e dytë të jetës sepse ata përdorin më shumë alkool dhe duhan, zakone që prishin shëndetin e tyre kur plaken, thotë Blum. Por edhe më shqetësuese, ekipi i Blum zbuloi se djemtë vuanin nivele më të larta të dhunës fizike, neglizhencës dhe abuzimit seksual nga të rriturit sesa vajzat. Dhe sa më shumë që një djalë ishte viktimizuar, aq më shumë ka të ngjarë që ai të vijojë me dhunë ndaj të tjerëve.
Këto zbulime duhet të shërbejnë si një mësim të madh. Ne nuk mund ta zgjidhim problemin e dhunës ndaj vajzave dhe grave pa adresuar gjithashtu dhunën ndaj burrave dhe djemve. Dhe ne nuk do të kemi sukses t’i mësojmë fëmijët tanë të kujdesen për trupat e të tjerëve derisa ti mësojmë të kujdesen për trupat e tyre.
Hera e parë që dëgjova për “brooming” ishte në një nga ato momentet e ndërmjetësimit, një ditë e mbytur me punë dhe në një periudhë pushimi, duke pritur që makina ime të riparohej në një dyqan automjetesh përpara se të shkoja në punë. Ishte një ditë me shumë shi dhe të gjithë klientët u mblodhëm së bashku të ngujuar në një dhomë të vogël ku një televizion shpërtheu një lajm të jashtëzakonshëm. Pesë djem, futbollistë në një shkollë të mesme pak jashtë D.C., ishin akuzuar për përdhunim dhe përpjekje për përdhunim në sulmet e pretenduara të shokëve të tyre të skuadrës me fundin e një shkopi druri.
Jo vetëm që nuk kisha dëgjuar kurrë për një gjë të tillë, por as nuk e kisha imagjinuar kurrë. Përdhunuar me një shkop fshese? Shumë kohë pasi u largova, unë isha ende duke u përpjekur të mbledh mendimet rreth kësaj situate, dhe ndërsa detajet u shfaqën në ditët dhe javët në vijim, nuk mundja të mendoja asgjë tjetër përveç kësaj.
Ngjarja kishte ndodhur në ditën e fundit të tetorit, gjatë festës Halloëeen, në gjimnazin Damask, një shkollë e larmishme publike me një program të fuqishëm futbolli në Montgomery County, Md. Kolegët e mi në Ëashington Post, ku unë punoj si reporter hetues, raportuan detajet e shqetësimit të sulmit. Studentët e parë në një ekip të vogël të studentëve kishin ndryshuar një dhomë të mbyllur si një dollap me kyç në ambinetet pas shkollës, kur papritmas dritat u fikën dhe ata mund të dëgjonin zhurmën e dikujt që godiste një shkop fshesë në mur. Më pas kishin mbërritur të tjerët. “Është koha”, tha njëri prej tyre. Ata shkuan te djemtë më të vegjël nga njëri te tjetri, duke kapur katër prej tyre, duke i shtyrë për tokë, duke grushtuar, duke shkelmuar. Ata tërhoqën pantallonat e djemve më të vegjël poshtë dhe nisën ti godasin me fshesën në vithet e tyre, duke u përpjekur – dhe të paktën një herë të kishin sukses – të fusnin dorezën brenda rektumeve të tyre. Viktimat luteshin për ndihmë, ndërsa sulmuesit qeshnin me ta, dhe një turmë djemsh të tjerë vështronin, duke mos bërë asgjë në këtë skenë të tmerrshme.
Sa herë që mësoj për diçka të pandërgjegjshme dhe të dhunshme, më vjen në mendje për situata që nuk mund të më ndodhin kurrë mua ose njerëzve që dua. Kjo është natyra njerëzore, mendoj. Por, si çdo lloj sulmi seksual, sharjet dhe fyerjet e talljet nuk janë tashmë një fenomen i kufizuar në shkollat e mesme, pothuaj kudo. Ai përshkon linjat raciale dhe socio-ekonomike, shfaqet në akademitë private elitare të djemve dhe shkollat publike të drejtuara, në qytete të mëdha dhe fshatra rurale dhe qytete të vogla kudo.
Çfarë mendoni se dini për djemtë dhe dhunën seksuale? Mendoja se djemtë janë shumë rrallë viktima dhe gjithmonë barazoja automatikisht “abuzimin seksual të fëmijëve” me dhunën që të rriturit ushtonin ndaj fëmijëve. Por në të dyja këto ide dhe akuza unë isha gabim.
Është shumë e vërtetë që shumë djem ngacmohen nga të rriturit. Por ka shenja të forta se fëmijët shpesh ngacmohen apo dhunohen seksualisht nga fëmijët e tjerë dhe bashkëmoshatarët e tyre. Në një studim të rreth 13,000 fëmijëve të moshës nën 17 vjeç, 3/4 e djemve që raportuan se ishin viktimizuar seksualisht thanë se personi që i kishte dhunuar ata ishte një fëmijë tjetër. Në pak më shumë se gjysmën e atyre sulmeve, dhunuesi ishte edhe një vajzë. Shumica e djemve që ishin sulmuar nuk ia kishin treguar kurrë këtë ngjarje një të rrituri.
Ne nuk mund ta zgjidhim problemin e dhunës ndaj vajzave dhe grave pa adresuar gjithashtu dhunën ndaj burrave dhe djemve.
Edhe pse dhuna seksuale prek më shumë vajzat dhe gratë, viktimat meshkuj janë ende akoma të zakonshme. U trondita kur mësova se 1 në 6 djem abuzohet seksualisht gjatë fëmijërisë. Rreth 1 në 4 burra është viktimë e një lloj dhune seksuale gjatë gjithë jetës së tij, nga kontakti i padëshiruar te detyrimi dhe përdhunimi. Burrat LGBTQ janë në rrezik më të madh se burrat heteroseksualë: Më shumë se 40 përqind e burrave homoseksualë dhe 47 përqind e burrave biseksualë thonë se janë viktimizuar seksualisht, krahasuar me 21 përqind të burrave të tjerë.
Në vitin 2015, një sondazh kombëtar nga Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve zbuloi se gati 4 milion burra (dhe 5.6 milion gra) kishin qenë viktima të dhunës seksuale vetëm në vitin e kaluar. Më shumë se 2 milion prej atyre burrave kishin përjetuar një kontakt seksual të padëshiruar dhe më shumë se 800,000 thanë se ishin “krijuar për të depërtuar” në një person tjetër – një term i vështirë që nuk shfaqet shumë në media ose në debat publik. Kjo do të thotë që këta burra silleshin shumë egër për të dhënë pëlqimin ose detyruar apo kërcënuar për seks.
Ashtu si me vajzat dhe gratë, dhuna e burrave dhe djemve mund të përfshijë forcë fizike ose detyrim emocional. Ashtu si me vajzat dhe gratë, djemtë dhe burrat ndonjëherë kanë përvoja seksuale për të cilat nuk mund të pranojnë sepse janë të mitur ose të dehur nga errësira – përvoja që ne mund t’i quajmë në mënyrë refleksive seks, por që duhet t’i kuptojmë me të vërtetë si sulm. Dhe autorët në ato raste mund të jenë djem dhe burra të tjerë, por edhe vajza dhe gra. Shumica dërrmuese e viktimave meshkuj të përdhunimit thonë se personi që i dhunoi ata ishte një mashkull tjetër, por një pjesë e viktimave djem të llojeve të tjera të dhunës seksuale thonë se ato u dhunuan nga një femër.
Djemtë dhe burrat që i mbijetojnë dhunës seksuale mund të përjetojnë pasoja serioze psikologjike dhe emocionale, duke përfshirë këtu stresin post-traumatik, simptomat e depresionit dhe ankthit, mendimet vetëvrasëse, problemet e abuzimit të substancave dhe mosfunksionimin seksual.
Megjithatë, rrallëherë dëgjojmë për ndonjë nga këto histori në lajme. Vështirë se flasim ndonjëherë për të. Historitë e dhunës seksuale janë kudo, por treguesit e atyre historive janë kryesisht vajza dhe gra. Historitë e burrave dhe djemve ende mbeten kryesisht të fshehura, të papranuara dhe të pa diskutuara.
Zakonisht në diskutimet në lidhje me dhunën seksuale djemtë dhe burrat mendohen si dhunues ndërsa vajzat dhe gratë si viktima. Por ky është një thjeshtësim i tepërt që ndërtohet mbi një stereotip të dëmshëm për paprekshmërinë mashkullore dhe kjo situatë errëson të vërtetën: Djemtë mund të jenë viktima dhe djemtë mund të kenë nevojë për ndihmë. Ne kemi ndërtuar një botë që e bën të vështirë për djemtë që ta pranojnë dhunën seksuale- si edhe për ne të tjerët që ta pranojmë si fenomen.. Nëse duam t’i rrisim djemtë ndryshe, duhet të fillojmë të besojmë se ata janë po aq të aftë të ndiejnë dhimbje dhe të jenë të dhunuar.
Kur fillova të mësoja për sulmet në dhomat e zhveshjes, doja të dija se çfarë e motivoi një djalë të lëndonte një djalë tjetër në këtë mënyrë. Por gjatë rrugës, unë mësova me habi dhe surpriza shqetësuese nga përvojat e viktimave. Ata kishin kaq shumë vështirësi për të identifikuar atë që u kishte ndodhur si sulm seksual dhe ndiheshin shumë të turpshëm për të pranuar ishin dhunuar.
Një djalë i vogël ishte aq i brengosur dhe firkësuar për mundësinë që do të sulmohej e dhunohej nga shokët e tij të basketbollit gjatë një udhëtimi në turne, saqë ai thirri nënën e tij, duke synuar t’i kërkonte ndihmë asaj. Edhe pse ishte shumë i frikësuar, kur mamaja e tij erdhi, ai nuk mundi t’i tregonte asaj se çfarë po ndodhte. “Unë kur e mora në telefon, doja ti tregoja asaj, por nuk kisha aspak idenë se si t’ja thoja?!”, tha ai më vonë. “Unë do t’i tregoja asaj, por nuk dija si ta them atë gjë.”
Këtë djalë do ta quajmë Martin. Ai ishte një nxënës fillestar në ekipin e Shkollës së Mesme Oolteëah, afër Chattanooga, Tenn. Në dhjetor 2015, ai dhe shokët e tij të skuadrës shkuan në një turne në Gatlinburg, në Malet e Smoky. Ata qëndronin në një kabinë poshtë pishinës në zonën e djemve, ndërsa trajnerët qëndronin lart.
Ditën e katërt, Martin e dinte që nxënësit e klasës së lartë po vinin për të. Ata tashmë kishin dhunuar edhe tre bashkëmoshatërt e tjerë; çdo mbrëmje, ai kishte dëgjuar zhurmën në pishinë dhe kishte dëgjuar ulëritjet e fëmijëve tëtjerë të dhunuar. Ai e dinte se do të ishte viktima e radhës; pikërisht në këtë moment ai kishte marrë në telefon nënën e tij. E megjithatë ai nuk dinte si të kërkonte ndihmë pa turpëruar veten dhe duke shkelur një kod heshtjeje të pashkruar më parë. Ai thjesht nuk mundi t’i nxirrte fjalët.
Menjëherë pas telefonatës me nënën e tij, tre nga shokët e skuadrës së Martinit e sulmuan atë. Edhe pas sulmit – i cili përfundimisht e çoi atë drejt një kurimi disa mujor në në spital – Martin nuk tregoi menjëherë të vërtetën për atë gjë që i kishte ndohhur. Ai i tha trajnerit të tij se ai dhe sulmuesit e tij kishin qenë “duke u grindur” dhe ai këmbënguli se ishte mirë – derisa nisi ti rridhte gjak, e pastaj u shemb përtokë dhe u desh ta dërgonin në urgjencë. Vetëm për shkak të dëmtimit të tij ekstrem, e vërteta doli në dritë.
Nëse duam t’i rrisim djemtë ndryshe, duhet të fillojmë të besojmë se ata janë po aq të aftë të ndiejnë dhimbje dhe të ushtrojnë dhunë.
Më vonë, gjatë dëshmisë, një avokat e pyeti Martinin nëse dhuna kishte të bënte me orientimin seksual. A ishte djali më i madh dhunues një homoseksual? Jo, – ishte përgjigjur Martin. Nuk ishte aspak kjo. “Ndjehem sikur ai u përpoq të më detyronte që të përçmoja vehten”, tha ai. “U përpoq të më bënte të ndihesha më pak se një djalë, më pak se ai.” (Unë fola me avokatin e Martinit por nuk arrita të komunikoj me Martinin. Gjtihçka bazohet në të dhënat e gjykatës, dëshimitë e mediave dhe dëshmitë me video.)
Djali i dhunuar e kuptoi dhe mbështeti intuitivisht argumentin që edhe studiuesit bëjnë në qarqet akademike: Ky lloj sulmi seksual nuk ka asnjë lidhje me seksin. Ka të bëjë me fuqinë. Bëhet fjalë për djem më të mëdhenj në moshë që kërkojnë vendosin vendin e tyre në krye, duke dhunuar lojtarët më të rinj dhe duke i vendosur më poshtë në vendin e tyre.
Kjo mënyrë e veçantë e dëshirës për të thyer energjitë varet nga mungesa e mendimit apo edhe pranimi i heshtur i të rriturve që paguhen për të mbajtur djemtë më të vegjël të sigurt. Kjo gjithashtu varet nga heshtja e viktimave, të cilët – si shumica e adoleshentëve – dëshirojnë gjithmonë ti përkasin, që do të thotë të mbash të pathënë dhe brenda dhimbjen, ta trajtosh atë dhe padyshim të mos rrëshqasësh. Por është e rrezikshme dhe e padrejtë të presësh që djemtë të mbajnë përgjegjësinë për të mbrojtur veten, thotë Monica Beck, një nga avokatët që përfaqësoi Martinin në një proces gjyqësor kundër sistemit shkollor. Djemtë, si vajzat, gjithashtu meritojnë mbrojtjen dhe ndihmën e trajnerëve, mësuesve, prindërve dhe drejtorëve të tyre.
Martini pasi u dhunua iu nënshtrua një operacioni, dhe kaloi gjashtë ditë në spital dhe nëntë muaj duke u rikuperuar, duke përfshirë këtu edhe kohën e gjatë për të mësuar sërish sesi të ecte. Njëri nga djemtë dhunues u dënua për përdhunim të rëndë, ndërsa dy të tjerët për sulm të rëndë.
Edhe me këto fakte të tmerrshme, jo të gjithë ranë dakord që ajo që i ndodhi Martinit në të vërtetë duhet të konsiderohej dhunë seksuale. Oficeri i policisë që hetoi krimin ngriti akuza për përdhunim të rëndë, një krim që në Tenesi nuk kërkon motivim seksual. Por ai sugjeroi në gjykatën e shtetit që ajo që ndodhi nuk ishte në të vërtetë një sulm seksual. Në vend të kësaj, ai tha, “ngjarja është si budallallëqet që bënin fëmijët” për të përmbushur përkufizimin e përdhunimit të rënduar.
Më vonë, Martin paditi stafin shkollor për dështimin në mbrojtjen e të drejtave të tij civile. Ndërsa procesi gjyqësor po afrohej, avokatët që përfaqësonin bordin e shkollës i kërkuan gjyqtarit që të ndalonte ekipin juridik të Martinit për të përdorur terma të caktuar përpara jurisë si: përdhunim, përdhunim i rëndë, dhunë seksuale me shkop, sulm seksual.
Gjyqtari nuk vendosi asnjëherë, pasi ekipi i stafit të shkollës vendosi një shumë prej 750,000 dollarë, për të shmangur gjykimin. Por është e dukshme që kjo ishte edhe një çështje e mundshme e debatit. Imagjinoni nëse do të ishte një vajzë që do të ishtë sulmuar ashtu siç i ndodhi Martinit.
A do të dyshonte dikush se ajo situatë nuk do të quhej një dhunë seksuale?
Sportet janë një strehë për kaq shumë fëmijë por edhe një motor shumë i mirë për ta. Fëmijët nëpërmjet sportit mund të mësojnë të komunikojnë dhe të varen nga njëri-tjetri. Ata mund të mësojnë të shtyjnë dhe kapërcejnë kufijtë e tyre atletikë. Ata mund të mësojnë të fitojnë dhe humbin, me përulësi dhe krenari. Sipas Akademisë Amerikane të Pediatrisë, fëmijët që luajnë sporte të organizuara kanë tendencë të ndjekin më mirë shkollën sesa fëmijët që nuk e bëjnë këtë, kanë aftësi më të forta shoqërore dhe vetëvlerësim më të lartë dhe janë më të shëndetshëm fizikisht dhe mendërisht.
Por siç mund t’ju tregojë kushdo që ka kaluar shumë kohë në ekipe apo edhe në një ndeshje futbolli ose basketbolli për të rinj, sportet mund të jenë edhe shkatërruese. Trajnerët dhe prindërit mund të jenë abuzivë verbalisht duke u mësuar fëmijëve se fitorja është më e rëndësishme sesa integriteti dhe se mosrespektimi është pjesë e lojës. Fëmijët mund të mësojnë të vlerësojnë përdorimin e forcës dhe dhunës.
Është kjo anë e errët e sporteve që e kthen atë në një terren edukimi për ritualet e marrjes së rrezikut që lojtarët më të vjetër i përdorin për të nënvlerësuar dhe poshtëruar shokët e rinj të skuadrës. Për djemtë që e gjejnë veten në ekipe me një kulturë kaq helmuese, sportet nuk janë më një strehë. Ata janë kthyer në një makth.
Gjatë brezit të kaluar, sipas shkencëtarëve socialë që studiojnë rreziqet dhe konsulentëve të atletikës së shkollës së mesme ekipe, shakatë e rrezikshme që dikur dukeshin të padëmshme – duke menduar të visheshin me kostume pa kuptim ose të këndonin një këngë të turpshme në publik – kanë evoluar, duke u bërë gjithnjë e më të dëmshme dhe seksuale. Rreziku i seksualizuar, disa argumentojnë, është një shprehje e një versioni të ngushtë të maskilitetit që festohet në sport – një version i maskilitetit që nuk ka të bëjë vetëm me forcën, por mbizotëron me çdo kusht, për të fshehur dhimbjen dhe dobësinë e të duruarit dhe për të degraduar dikë ose ndonjë gjë që duket femërore ose homoseksuale. Edhe pse ka një numër të konsiderueshëm të niveleve alternative që kërkojnë ti japin djemve aftësi të zgjuasrsisë krenare dhe jokonformizimit gjinor, sërish shumë sporte kanë mbetur si mashkullore të palëkundura.
Ne nuk kemi të dhëna gjithëpërfshirëse se sa e zakonshme është që djemtë të sulmojnë seksualisht djem të tjerë në kontekstin e atletikës. Në vitin 2000, studiuesit nga Universiteti Alfred, një shkollë e vogël private në perëndim të Nju Jorkut, kryen studimin e parë kombëtar të rrezikut të shkollës së mesme. Ata donin të pyesnin për seksin e imponuar, por ata patën pengesa. Në ato ditë të hershme të internetit, ata duhej të dërgonin anketën e tyre te studentët me postë, me një kusht që të kishin qasje në një bazë të dhënash të adresave të studentëve duke mos adresuar asnjë pyetje në lidhje me seksin ose seksualitetin. (Studiuesit zakonisht kanë probleme në marrjen e lejes për t’u bërë fëmijëve nën 18 vjeç pyetje në lidhje me çdo gjë që lidhet me seksin, dhunën seksuale ose abuzimin – e cila është e kuptueshme, por gjithashtu pengon edhe qëllimin e studimeve dhe të kuptuarit e përvojave të fëmijëve.)
Norm Pollard, një nga studiuesit kryesorë në studimin e Universitetit Alfred, i gjeti tronditëse përgjigjet e studentëve për një pyetje të hapur. “Ata folën për sulme seksuale në ndeshjet sportive, sidomos në pjesën e pasme të autobusit apo dhe në dhomat e zhveshjes,” tha Pollard. “Ishte rrënuese për mua të lexoja ato raporte nga fëmijë që thjesht po përpiqeshin të ishin pjesë e një ekipi apo një klubi.”
Psikologia Susan Lipkins ka studiuar situatën e turbullt dhe rrezikun që krijohet që nga viti 2003, kur ajo udhëtoi në një qytet të vogël pranë shtëpisë së saj në New York për të intervistuar prindërit dhe trajnerin e lojtarëve të futbollit të shkollës së mesme të cilët u abuzuan seksualisht nga shokët e skuadrës në një kamp trajnimi para-sezonal. Asnjë nga viktimat nuk kishte raportuar abuzimin te një trajner, një prind apo ndonjë i rritur tjetër. Ajo situatë kishte dalë në dritë vetëm sepse një nga djemtë kërkoi ndihmë mjekësore – dhe historia që ai pretendoi ti tregonte mjekëve për të shpejguar dëmtimet e tij, nuk kishin aspak lidhje me gjëndjen shëndetësore të fëmijës.
Psikologia dhe ekspertë të tjerë thanë se ata kanë parë në mënyrë të konsiderueshme më shumë raporte mediatike dhe të dhëna në gjykatë që pretendojnë dhunë seksuale rituale midis djemve të shkollës së mesme, duke i bërë ata të besojnë se ky fenomen po bëhet më i zakonshëm dhe më serioz. Djemtë i tregojnë njëri-tjetrit dhe vetes se po marrin pjesë në një traditë: Kjo është ajo që duhet për të qenë pjesë e ekipit, kjo është ajo që ju duhet t’i përkisni. Së pari ju sulmoheni; atëherë bëhesh një kalimtar i rastësishëm, duke parë se si brutalizohen të tjerët; më në fund, ju e merrni radhën tuaj në krye, radhën tuaj për të sulmuar.
Djemtë të cilët raportojnë se janë sulmuar seksualisht përballen me poshtërimin kur detyrohen të përshkruajnë se si u dhunuan, dhe këtë duhet ta pranojnë me zë të lartë te një person tjetër, duke u përballur më pas me atë që Lipkins e quan një “rrezik të dytë” – një kthim prapa i ngacmimit dhe bullizmit, njësoj si në sitauata që u ndodh vajza të përdhunimit. Ndër të tjera Lipkins vuri në dukje se në të tilla ngjarje ajo ka parë edhe prindër madje dhe studentë që bashkohen për të mbrojtur ekipin e tyre, trajnerin e tyre, madje edhe vlerat lokale të pasurive të patundshme kundër akuzave për rrezikshmëri të seksualizuar. “Komunitetet mbështesin autorët e krimeve duke thënë se, – Ju jeni spiunë, pse e raportoni këtë gjë?” tha ajo.
“Si rezultat i gjithë atij presioni, -tha ajo, – është e zakonshme që djemtë të heshtin edhe pasi ata sulmohen. Jo vetëm që djemtë nuk duan të përplasen me shokët e tyre të skuadrës, por ata shpesh as nuk e njohin dhe nuk e pranojnë se janë viktima të një shkelje të papranueshme dhe të një krimi.” Askush nuk u ka thënë atyre asgjë. “Edukimi për rrezikshmëritë është në epokën e errët”, tha Lipkins.
Ajo beson se të rinjtë dhe të rriturit, përfshirë prindërit, trajnerët dhe administratorët, kanë nevojë për shumë më shumë trajnime për të njohur këtë lloj sjelljeje si një formë të papranueshme dëmi sesa një traditë që duhet të përkrahet. Dhe Lipkins beson se kjo situatë nuk do të ndryshojë derisa vetë komuniteti e fëmijët apo lojtarët e skuadrave sportive të ngrihen së bashku për ta ndaluar atë, ose edhe nëse ata nisin të mbrojnë viktimat por edhe kur vetë viktima që së bashku gjejnë guximin të flasin e të denoncojnë.
Sigurisht, kur viktimat fëmijë flasin, ata kanë nevojë për të ne të rriturit që t’i dëgjojmë dhe t’i mbrojmë ata. Trajnerët e ekipeve sportive duhet të kuptojnë se thelbi i punës së tyre në skuadër është ndërtimi i një kulture të shëndetshme ekipi dhe ruajtja e sigurisë së lojtarëve. Ndërsa ne prindërit duhet t’u themi djemve tanë të njëjtën gjë që u themi vajzave tona – që trupat e tyre janë vetëm të tyre, se askush nuk duhet t’i prekë ata pa pëlqimin e tyre, dhe ne gjithashtu nuk do të tolerojmë shkeljen e autonomisë së tyre fizike.
Djemtë që dhunohen ose sulmohen seksualisht përballen me një lloj të veçantë mosbesimi. Ata mund të mos akuzohen, siç ndodh shpesh me vajzat, për riinterpretimin e një takimi seksual konsensual si jokonsensual. Ata ndoshta kanë më pak të ngjarë të akuzohen për gënjeshtra të drejta, ose se janë të çmendur. Në vend të kësaj, ata akuzohen se i kanë marrë gjërat shumë seriozisht. Sulm seksual? Jooo! Thjesht një ngatërrese. Thjesht një shaka. Thjesht djemtë janë vetëm djem. Thjesht ishin duke rrezikuar.
Gjuha që ne përdorim për të përshkruar atë që ndodh me djemtë ndihmon në ushqimin e problemit, argumenton Adele Kimmel, e cila është një nga avokatët kryesorë për meshkuj dhe femra viktima të sulmeve seksuale. “Terminologjia ka rëndësi”, më tha Kimmel, një grua e butë me flokë të zeza, në një ditë me shi në qendër të Uashingtonit në zyrat me shkëlqim të firmës jofitimprurëse Public Justice, ku ajo është si një avokate e vjetër në eksperiencë. “Disa nga këta djem as nuk e pranojnë që ata janë sulmuar seksualisht sepse situate e tyre është normalizuar nga të rriturit. Ata i quajnë këto terma eufemistë – ata e quajnë atë një lojë me kalë, lojë e egër, ngacmim me gishta, bullizëm. Ata nuk e quajnë sulm seksual. Ata nuk e quajnë përdhunim ”.
Kimmel përfaqësonte një djalë të shkollës së mesme në Oklahoma, i cili ishte në një klasë muzike kur një nga shokët e tij të futbollit e sulmoi duke e këcënuar dhe duke e mbajtur poshtë trupit të tij. Drejtori i shkollës e quajti ngjarjen një lojë me kalë e fëmijëve, por pranoi në një intervistë me një hetues shteti se nëse e njëjta gjë do t’i kishte ndodhur një vajze, ai do ta konsideronte sulm seksual. Djali u nisi të quhej një “zhurmëmadh” për raportimin e asaj që i kishte ndodhur dhe u bë objektivi i ngacmimit të ashpër në shkollë dhe situatave të bullizmit ekstrem. Babai i tij kërkoi ndihmë. Ndërsa drejtori i shkollës, sipas dëshmive të familjes dhe padisë që u ngrit më vonë prej tyre ishte shprehur -“Çfarë doni që të bëj, të mbaj çdo ditë fëmijën tuaj për dore?”.
Kur u themi djemve se prekja e padëshiruar është një çështje serioze e ngacmimit seksual vetëm kur prek vajzat dhe jo kur prek djemtë, ne u japim atyre një mesazh të gabuar që do të thotë se vetëm trupat e vajzave janë të denjë për tu mbrojtur. Ky mesazh i lë fëmijët tanë të pambrojtur dhe prekshëm ndaj abuzimit dhe u paraqet atyre me një pyetje të ngatërruar: Pse djemtë duhet të trajtojnë me dinjitet dhe respekt trupat e të tjerëve nëse edhe trupat e tyre nuk trajtohen me dinjitet dhe respekt?
Kur u themi djemve se prekja e padëshiruar është një çështje serioze e ngacmimit seksual vetëm kur prek vajzat dhe jo kur prek djemtë, ne u japim atyre një mesazh të gabuar që do të thotë se vetëm trupat e vajzave janë të denjë për tu mbrojtur.
Programet e parandalimit të dhunës shpesh përqendrohen në zbërthimin e miteve të përdhunimit rreth viktimave femra. Si p.sh se veshja e një fundi të shkurtër nuk është e njëjta gjë si pëlqimi për të patur një marrëdhënie seksuale. Por ata më rrallë thellohen në viktimat meshkuj – veçanërisht ata burra që dhunohen nga vetë gratë. Ideja se një burrë detyrohe ose dhunohet për të kryer seks me një grua bie ndesh me shkrimet tona kulturore rreth mënyrës se si funksionon seksi. Por ky është vetëm një stereotip tjetër mashtrues dhe që ua bën të vështirë djemve dhe burrave të njohin dhe të merren me përvojat e tyre. Deri më tani, për shembull, historitë rreth përdhunimit në kolegje kanë vërtetuar qartë se disa djem sulmojnë vajzat kur ato janë të dehura nga pija alkoolike dhe nuk janë në gjëndje të miratojnë apo jo marrëdhënien seksuale. Nuk ka asnjë kundërlajm në lidhje me burrat që përdhunohen kur ata janë të dehur apo edhe të pirë – zakonisht, kjo thjesht quhet seks. Por pavarësisht nëse e konsiderojnë sulm, burrat në kampus mund dhe bëjnë seks të padëshiruar. Një student në Institutin e Teknologjisë të Masaçusetsit më tregoi për një seri shkrimet të Washington Post 2015 mbi ngacmimin seksual se sa në siklet ndihej kur ndiqej nga një grua për të cilën nuk ishte e interesuar. Ai e pa veten të paaftë për t’i thënë jo përparimeve të saj të vazhdueshme, madje megjithëse e dinte që nuk donte të bënte seks me të. “Ti nuk dëshiron të jesh i vrazhdë”, tha ai. “Ti nuk dëshiron të jesh i çuditshëm.”
Bashkësitë e djemve në kolegj që shpesh quhen Vëllazëri kanë një reputacion për tolerimin dhe madje inkurajimin e dhunës seksuale ndaj vajzave dhe ka disa prova që djemtë e vëllazërisë janë në rrezik më të madh se djemtë e tjerë të kolegjit për të kryer sulme. Por ka edhe prova të tjera, ndoshta më pak të njohura se anëtarët e vëllazërisë janë në rrezik më të madh se studentët e tjerë për t’u sulmuar dhe për tu dhunuar. Në një studim të anëtarëve të vëllazërisë në një kolegj Midwestern, më shumë se një e katërta – 27 përqind – thanë se dikush kishte kryer marrëdhënie seksuale me ta pa pëlqimin e tyre, ose përmes përdorimit të forcës ose duke përfituar prej tyre kur ishin të dehur.
Por shumë njerëz nuk e përcaktojnë një burrë të shtyrë në seks jokonsensual si një person të dhunuar seksualisht. Një sondazh i vitit 2018 me rreth 1200 persona të rritur, zbuloi se 1 në 3 nuk do ta besonte shumë një burrë që thoshte se ishte përdhunuar nga një grua dhe 1 në 4 besonte se burrat ndjëjnë kënaqësi kur përdhunohen nga një grua. Ekziston një besim që burrat nuk mund të përdhunohen sepse gratë nuk janë aq të forta sa t’i detyrojnë fizikisht ata të jenë të dhunuar dhe sulmuar seksualisht, dhe një bindje se burrat duan seks aq shumë dhe aq vazhdimisht saqë ata nuk shqetësohen aspak nga një grua që kërkonë seks dhe që refuzon të dëgjojë një burrë që thotë jo. Këto ide janë ngulitur në institucionet tona, nga media në mjekësi te ligjet e deri në arsim.
Vetëm në vitin 2012 u arrit që FBI të njohë konceptin se burrat mund të përdhunoheshin. Deri në atë kohë, byroja e përcaktonte përdhunimin si “njohuri mishtore e një vajze, me forcë dhe kundër vullnetit të saj”. Tani FBI përdor terma neutralë gjinorë; përdhunimi përcaktohet si “depërtimi, sado i vogël, i vaginës ose anusit me ndonjë pjesë të trupit ose objekt, ose depërtimi oral nga një organ seksual i një personi tjetër, pa pëlqimin e viktimës.”
Studentët që studiojnë dhunën seksuale shpesh kanë pyetur djemtë vetëm për agresionin e tyre seksual dhe vajzat vetëm për dhunën, një qasje që nuk arrin të pranojë – aq më pak – ekzistencën e viktimave meshkuj nga autore vajza e gra ose dhunës ndërmejt të të njëjtit seks. Kur studiuesit pyesin për dhunën seksuale në terma neutralë gjinorë, ata kanë bërë zbulime befasuese. Një sondazh i 300 studentëve të kolegjit zbuloi se gjysma kishte përjetuar një lloj të viktimizimit seksual dhe një përqindje tronditëse se 17 përqind e tyre – gati 1 në 5 djem- ishin përdhunuar, që do të thotë se ata kishin patur marrëdhënie seksuale të padëshiruara sepse ishin kërcënuar, detyruar fizikisht ose përfituar kur kishin qënë të dehur.
Lara Stemple, Zv/Dekane në Shkollën e Drejtësisë UCLA, është një grua që ka përqendruar disa nga kërkimet e saj në nxjerrjen në pah të numrit të madh të burrave që kanë përjetuar dhunë seksuale dhe paragjykimeve institucionale që kanë errësuar përvojat e tyre. Ajo më tregoi se përpjekjet e saj për të tërhequr vëmendjen ndaj viktimave meshkuj – dhe për nivelet çuditërisht të larta të kryerjes së një dhune të tillë ndaj djemve – disa herë kanë shkaktuar akuza të rreme se ajo është në linjë me aktivistët e të drejtave të burrave, të cilët njihen për antifeministë në gjuhë dhe ideologji.
Por siç argumenton Stemple, të pranosh padukshmërinë e vuajtjeve të burrave dhe ta mohosh atë, nuk do të thotë të heqësh dorë ose të dyshosh për dhunën ndaj grave. Nuk është njëra ose tjetra. Të dy problemet janë ngatërruar e ndërthurur në disa nocione të rrënjosura thellë te ne në lidhje me kuptimin dhe nocionin që në kuptojmë ose që në mendojmë – të jesh burrë.
Lëvizja #MeToo (#Edhe Unë) u ndërtua nga shumë histori, njëra pas tjetrës, si një lumë historish që ndihmoi të shohim se si burrat e pushtetshëm abuzojnë gratë dhe më pas e mbajnë të fshehtë dhunën e tyre. Në ato histori, bota u njoh me prova të një problemi Akoma edhe më të gjerë, në një nevojë urgjente për zgjidhje. Gratë nga ana tjetër gjetën solidaritet duke pranuar atë që u kishte ndodhur dhe duke deklaruar se kjo ngjarje ishte e patolerueshme dhe nuk ishte aspak faji i tyre.
Tani janë djemtë që duhet të dëgjojnë më shumë nga këto histori. Mbulimi mediatik i rasteve të profilit të lartë të dhunës seksuale ndaj burrave dhe djemve ka ndihmuar që të gjithë amerikanët të hapin sytë ndaj një realiteti për faktin se viktimizimi seksual i djemve nuk është thjesht i mundur, por i frikshëm, më tha psikologu Richard Gartner, i cili specializohet në trajtimin e viktimave djem. Kur Gartner filloi të fliste publikisht për viktimat djem në vitet 1990, ai shpesh pritej pa vëmendje dhe mosbesim.
Por më pas erdhën zbulimet në lidhje me abuzimet e përhapura nga priftërinjtë katolikë, nga ndihmës trajneri i futbollit Penn State Jerry Sandusky, nga udhëheqësit e trupave Boy Scout. Këto histori i detyruan njerëzit të fillojnë të njohin dhunën dhe cënimin që i bëhej djemve të rinj. Kur aktori dhe ish-lojtari i NFL-së Terry Crews doli përpara për të thënë se ai ishte ngacmuar dhe mbërthyer keqas nga një burrë pjesë e ekzekutivit të Hollyëood-it, kjo i detyroi njerëzit të konsideronin cënueshmërinë edhe të burrave të rritur e të fortë. Dhe kjo ngjarje solli edhe pajtimin në ide të djemve dhe burrave me përvojat e tyre si viktima të abuzimit. Gartner thotë: “Sa herë që ndodh, ndonjë djalë diku thotë, mirë, nëse mund të dalë më ndodhë, mbase edhe unë duhet të flas me dikë ”.
Ndoshta ka filluar të ndodhë më shpesh. Gjatë viteve të fundit, gratë dhe vajat që dolën me grupe për të folur për dhunën seksuale u bashkuan edhe me burra që thanë se ishin abuzuar, përfshirë këtu nga burrë të pushtetshëm, gjoja të fuqishëm, me profil të lartë si aktori Kevin Spacey dhe regjisori i filmit Bryan Singer. Në një përllogaritje të jashtëzakonshme, më shumë se 300 ish-studentë të Universitetit Shtetëror të Ohajos thanë se ishin abuzuar seksualisht nga një mjek i Shtetit Ohio, Richard Strauss dhe paditën universitetin për mos mbrojtjen e tyre.
Në 2019, një hetim i pavarur i porositur nga universiteti zbuloi se zyrtarët e Shtetit Ohio kishin njohuri për ankesat për Strauss që në 1979 por e lejuan atë të vazhdonte praktikimin derisa të dilte në pension me nderime dy dekada më vonë. Strauss kreu afro 1,500 akte të abuzimit seksual, përfshirë këtu 47 akte përdhunimi, u tregua nga universiteti për autoritetet federale në 2019. Historitë e të diplomuarve të Shtetit Ohajo tregojnë se mënyrat e dhunës dhe ngacmimeve seksuale të Strauss kanë ngjashmëri të jashtëzakonshme me historitë që qindra gra e vajza treguan për abuzimin që pësuan nga Larry Nassar, ish mjek i Universitetit Shtetëror të Miçiganit dhe ish mjek i ekipit kombëtar të Gjimnastikës në SHBA. Nëse pushteti kolektiv i viktimave të Nassar e detyroi kombin të përballej me mënyrat në të cilat institucionet injorojnë vajzat dhe gratë e reja që raportojnë sulme seksuale, atëherë të diplomuarit në shtetin e Ohajos mund të na ndihmojnë të detyrojmë të shohim se si kemi mohuar dhunën ndaj djemve dhe të rinjve.
Megjithatë deri më tani, shumë burra ende e shohin të arsyeshme për t’i mbajtur historitë e tyre për vete. Gartner ka shkruar gjerësisht për turpin, traumën dhe konfuzionin me të cilin luftojnë pacientët e tij ndërsa përpiqen të kuptojnë se si janë viktimizuar. Shumë të tjera kanë frikë se nëse pranojnë dhunën, kjo do të shihet si provë e dobësisë personale. Ata kanë frikë se nuk do të besohen. Dhe ata kanë frikë se ishin disi bashkëpunëtorë.
Djemtë që raportojnë sulm ose abuzim duhet të dëgjojnë nga prindërit e tyre dhe nga njerëzit e afërt se ata i duan fëmijët e tyre pa kushte. “Gjëja më e rëndësishme për të thënë është,” Unë të besoj, dhe nuk ishte faji jot … dhe ne të duam akoma më shumë”,” thotë Gartner. Prindërit që duan të parandalojnë abuzimin e djemve të tyre, shpjegon ai, duhet t’u tregojnë djemve të tyre të njëjtat gjëra që u tregojnë vajzave të tyre për të drejtën e tyre për të kontrolluar trupat e tyre.
Kur nuk arrijmë të njohim dhe adresojmë dhunën ndaj djemve, jo vetëm që nuk po arrijmë të mbrojmë djemtë, por gjithashtu mund të jemi duke shkaktuar dhunë ndaj grave. Këto probleme janë në një farë mase të ndërthurura: Ndërsa shumica e njerëzve nuk provojnë në jetë dhune, kriminaliteti ose delikuence, fëmijët e viktimizuar janë në rrezik më të madh për t’i bërë dëm dhe për të shkaktuar dhunë ndaj të tjerëve.
Nëse do të më kishit pyetur, para se të filloja këtë studim, nëse besoja se djemtë dhe burrat mund të ishin viktima të sulmeve seksuale, do të kisha thënë që po sigurisht. Nëse do të më kishit pyetur nëse e kisha kuptuar idenë se djemtë dhe burrat gjithmonë dëshirojnë seks, mund të kisha rrotulluar sytë dhe do të përgjigjesha: Um, jo. Por dëgjimi i historive të viktimave meshkuj më mësoi se nuk e besoja plotësisht atë që mendoja se besoja. Kam vërejtur rezistencën time të pamenduar ndaj realitetit që kontakti i padëshiruar seksual mund të traumatizojë djemtë ashtu si vajzat – dhe për realitetin që mund të ketë po aq rëndësi për ta. Thellë thellë, diku nën lëkurën time, po mbaja disa supozime seriozisht të gabuara – ide aq të ngulitura sa nuk i vura re as ato, ide që i bënin djemtë si diçka më pak se njerëzore.
Sqarim: Ky artikull është azhurnuar për të pasqyruar më saktë natyrën e punës së Lara Stemple.
Emma Brown është reportere hulumtuese për The Washington Post. Ky artikull është përshtatur nga libri i saj i ri, “Për të rritur një djalë”, botuar nga One Signal Publishers / Atria Books.